PsyGlobal in gesprek met: Olga Kurek, over de unieke waarde van Oekraïense ggz-professionals

Onlangs interviewde PsyGlobal Olga Kurek, een Oekraïense ggz-professional, over haar ervaring en inzichten in het werken binnen de Nederlandse GGZ. Haar verhaal laat zien waarom Oekraïense ggz-professionals een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan de Nederlandse geestelijke gezondheidszorg.

Olga Kurek is een 35-jarige Oekraïense ggz-professional uit Amsterdam. Drie jaar geleden verhuisde ze naar Nederland, samen met haar man en hond, vlak voor het uitbreken van de oorlog. 

Voordat Olga naar Nederland kwam, woonde ze in verschillende landen in Europa en de VS, waar ze studeerde en werkte in corporate finance en management consulting. Na jaren in een corporate omgeving maakte ze de bewuste keuze om over te stappen naar coaching en psychologie. Ze volgde een opleiding aan een coachingsacademie in Australië (“Online, want het was een beetje te ver weg en ik hou niet van grote dieren”) en deed daarnaast een bachelor psychologie aan een universiteit in Odessa, Oekraïne om een diepgaander begrip van de menselijke psyche te krijgen. Ook volgde ze een geaccrediteerde CBT opleiding voor coaches en counselors.

Andere wegen naar een carrière in de geestelijke gezondheidszorg

Toen de oorlog uitbrak, voelde Olga zich niet meteen geroepen om haar achtergrond in de psychologie in te zetten voor het werken met Oekraïense vluchtelingen in Nederland. Ze voelde zich onzeker over haar kennis en vond dat ze niet voldoende was voorbereid. Wel werkte ze een tijd als projectmanager voor PsyGlobal, waar ze haar vaardigheden gebruikte om indirect haar landgenoten te helpen. In deze rol ontdekte ze andere mogelijkheden om te werken in de geestelijke gezondheidszorg, naast het werken als basispsycholoog in een GGZ-instelling.

Tegenwoordig werkt Olga als counselor/mental health coach (“Ik probeer niet te veel aan titels vast te houden. Ik bied psychologische ondersteuning aan Oekraïense vluchtelingen.”) voor de Rotterdamse Stichting Mano. Ze werkte ook bij een van de grootste Nederlandse GGZ-instellingen, waar ze preventieve psychologische ondersteuning gaf aan werknemers van Nederlandse organisaties.

De toegevoegde waarde van Oekraïense psychologen

Olga heeft een duidelijk beeld van de toegevoegde waarde van Oekraïense professionals in Nederlandse organisaties: “Ik denk dat een Nederlandssprekende, Engelssprekende of andere professional meer dan gekwalificeerd is om Oekraïners te helpen. Maar ik denk dat Oekraïners liever door Oekraïners geholpen willen worden en dat ze Oekraïners meer vertrouwen als professionals.” Het hebben van een Oekraïenssprekende psycholoog laat zien dat uw organisatie openstaat voor mensen in nood, en deze mensen zullen hulp komen vragen, zegt Olga. “Ze zullen de barrières overwinnen om bij een Oekraïense psycholoog in jouw organisatie te komen.”

Deze barrières zijn volgens Olga minder makkelijk te overwinnen als het niet een Oekraïense psycholoog betreft: “Het is anders voor hen (Oekraïense cliënten) als ze door alle systemische uitdagingen heen moeten (een onbekend zorgsysteem, verzekeringskwesties, lange wachttijden) en uiteindelijk daar zitten met een tolk of een persoon die geen emotionele band heeft met het land en misschien niet begrijpt wat het nu betekent om hier te zijn, zo ver weg, of om iemand te verliezen.”

Promoot de aanwezigheid van Oekraïense zorgprofessionals 

Op het moment dat er een Oekraïense professional bij uw organisatie gaat werken, zorg er dan voor dat iedereen dat weet. Breng het nieuws breed naar buiten, mensen zullen komen. Olga is zeven maanden geleden begonnen met haar werk bij Stichting Mano. Er is geen dag voorbij gegaan dat ze geen cliënten heeft gezien, en dat alleen in Rotterdam. Het aantal cliënten groeide vanaf het begin af aan gestaag, en het groeit nog steeds. Als mensen begrijpen dat er een landgenoot werkt als psycholoog of counselor bij een organisatie in de buurt, dan zullen ze om hulp vragen en de instroom zal op gang komen. 

Wat kunt u verwachten? 

Hoewel Oekraïense professionals waardevolle expertise en culturele inzichten meebrengen, zijn er ook uitdagingen waar u als GGZ-instelling rekening mee moet houden. Volgens Olga is het belangrijk om de professionals vanaf het begin af aan goed te begeleiden: 

Zorg voor een duidelijke onboarding
Veel Oekraïense professionals zijn bekend met andere werkmethodes en hebben mogelijk niet direct inzicht in hoe administratieve en juridische processen in Nederland werken. Boek daarom in het begin voldoende tijd in om vragen te beantwoorden, ga er niet vanuit dat men alles wel zal weten. Bepaal samen hoe jullie de samenwerking tot een succes kunnen maken. Wat is hier voor nodig, wie benader je waarvoor, welke tools kunnen helpen, hoe begin je, hoe en voor wie rapporteer ik; dat soort vragen. Door hier echt de tijd voor te nemen zult u allemaal het maximale uit de samenwerking halen: uw organisatie, de psycholoog en de cliënten. 

Stel iemand aan als supervisor
We zijn in Nederland erg gehecht aan onze autonomie. Dit kan voor buitenlandse werknemers vaak overweldigend zijn. Als zij geen vragen stellen, gaat u er als organisatie vast vanuit dat ze alles weten. Dat is niet zo. Zorg ervoor dat de professional in ieder geval in de eerste weken goed begeleid wordt. 

Verlies niet de focus

In februari is het alweer drie jaar geleden dat de oorlog in Oekraïne begon. Hoewel er echt goede stappen zijn gemaakt in het bieden van psychosociale en psychologische hulp aan Oekraïeners in Nederland worden de problemen niet minder groot. Integendeel. Olga drukt ons daarom op het hart om de focus op de ondersteuning voor Oekraïeners in Nederland niet te verliezen. “Laat je niet afleiden.” Er zijn duizenden Oekraïeners in Nederland die al drie jaar in zeer moeilijke omstandigheden leven. Ze zijn ver van huis, ze zijn bezorgd, ze willen graag terug. Dat maakt hun psychische gezondheid kwetsbaar. 

“Ik hoop echt dat iedereen die betrokken is niet moe zal worden. Dat zeg ik, omdat ik denk dat veel mensen moe worden van de oorlog. Niet alleen Oekraïners, maar ook Nederlanders. Maar ik denk dat het nu nog niet de tijd is om te ontspannen.”